Tramaine de Senna – Figure of Color

Stadspark Antwerpen
​3 juli 2020 – 18 april 2021

PUBLIEK FIGUUR is een nieuwe reeks tijdelijke kunstopdrachten voor de publieke ruimte in het Antwerpse Stadspark. Voor de eerste editie werd kunstenaar Tramaine de Senna (1981, V.S., woont en werkt in Antwerpen) uitgenodigd om een nieuw bronzen beeld te maken dat een jaar lang de andere “figuren” in het park zal vervoegen. PUBLIEK FIGUUR is een project van Kunst in de Stad – Middelheimmuseum.

Sinds de inhuldiging in 1869 sieren standbeelden en monumenten ter ere van historische figuren als schilders en dichters, monarchen en militairen het Stadspark. Een in onbruik geraakte klassieke stenen sokkel wordt nu aangewend om nieuwe beelden te presenteren in de publieke ruimte. Onder de noemer PUBLIEK FIGUUR wordt elk jaar een hedendaagse kunstenaar gevraagd om na te denken over de actuele betekenis van publieke representatie: Wie of wat zetten we op een sokkel? Wie of wat beelden we uit in de stad? De nieuw geproduceerde kunstwerken die resulteren uit deze opdracht gelden als een artistiek, visueel antwoord op deze maatschappelijke vragen.

“Met de opdrachtenreeks PUBLIEK FIGUUR zet de stad vanuit een hedendaagse artistieke benadering en een actueel begrip van de stedelijke samenleving weer sterk in op standbeelden in de openbare ruimte. Jong talent krijgt hiermee ook de kans een visie op mens en maatschappij uit te drukken in een beeld en om zich een jaar lang te richten tot het grootste en schoonste publiek: de bewoners en bezoekers van Antwerpen.” – Nabilla Ait Daoud, schepen voor cultuur stad Antwerpen

Voor PUBLIEK FIGUUR #1 maakt kunstenaar Tramaine de Senna een bronzen beeld dat geïnspireerd is door vraagstukken over identiteit, trompe-l’oeil sculpturen en popcultuur. De titel Figure of Color verwijst zowel naar de titel van de opdrachtenreeks als naar de Engelse uitdrukking “person of color”, die voornamelijk in de V.S. gebruikt wordt als term voor niet-witte Amerikaanse burgers. Deze titel laat de Senna niet alleen toe om de politieke dimensie van haar werk aan te halen, maar ook om haar liefde voor kleur (als symbolische drager van betekenis en emotie) naar voren te schuiven. Net als in haar eerdere werk verkent de Senna ook nu de mogelijke transformaties en meerduidige manifestaties van lichaam, identiteit en vorm.

De Senna vat in dit beeld de gelaagdheid van identiteit en de vele vormen waarin we ons tonen – of waarachter we ons verstoppen. In haar eigen woorden: “Ik zie dit bij mezelf en bij sommige familieleden, hoe we ons voorkomen of onze verschijning opbouwen of aanpassen om “erbij te horen.” Hierdoor ontstaan er dubbelgangers, of zelfs meerdere, overlappende figuren.” Wie is dan deze figuur die de kunstenaar heeft toegevoegd aan de “bewoners” van het park? De figuur oogt hypervrouwelijk –lang weelderig haar, uitwaaierende rokken– maar blijft ongekend: het aangezicht voortdurend afgewend, enkel en alleen vanop de rug te zien. Door de verschijning van het beeld vanuit verschillende perspectieven en standpunten telkens te laten veranderen geeft de kunstenaar aan dat we nooit slechts één ding tegelijk zijn. Wie we zijn valt nooit in één blik te vatten. De betekenis en beleving van het kunstwerk, net als ons gevoel van het eigene, is zo dus steeds onderhevig aan interne en externe veranderingen.

Vanuit een breder, (kunst)historisch perspectief kan de figuur van de ongekende vrouw ook begrepen worden als antwoord op de geringe aanwezigheid van standbeelden van vrouwen (allegorische naakten daargelaten), maar ook van beelden gemaakt door vrouwelijke kunstenaars, in de collectie Kunst in de Stad.

Het is de eerste keer dat de Senna met brons werkt, haar oeuvre bestond tot nu toe vooral uit kunststoffen, textiel, keramiek en composieten. In het verlengde van de titel en de inhoudelijke lading van het werk ging de kunstenaar aan de slag met gepigmenteerde was om de patina van het bronzen beeld meerdere kleurschakeringen te geven. Deze waslagen dienen niet alleen om het brons te beschermen tegen de elementen, ze bepalen dus ook mee de verschijning van deze “kleurrijke” figuur. Doorheen de tijd verdwijnt de was en dient deze opnieuw aangebracht te worden, waarbij een nieuw kleurenpalet gekozen kan worden. Het beeld kan zoals met camouflage of make-up transformeren en zich aanpassen aan, of net contrasteren met, haar omgeving.

PUBLIEK FIGUUR is geïnitieerd en samengesteld door Samuel Saelemakers, Curator Collectie Kunst in de Stad, Middelheimmuseum.

OVER TRAMAINE DE SENNA

Tramaine de Senna werd geboren in 1981 in Californië, V.S., en woont en werkt in Antwerpen. De Senna is laureaat van het Hoger Instituut voor Schone Kunsten (HISK). Daarvoor studeerde kunst en architectuur aan de University of California – Berkeley, en vrije kunsten aan Sint Joost in Breda en ’s-Hertogenbosch.

Recente tentoonstelling waren o.a. MASTERBLASTER, M HKA, Antwerpen (2020); Een tentoonstelling met posters, Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst, Rotterdam (2019); Tramaine de Senna, Mélange, Keulen (2019); Supernatural, Pulsar, Antwerpen (2019); In the Pines, Haecken & Ooghen, Antwerpen (2018); Universal Folklore: Farah Atasi and Tramaine de Senna, Constant Permekemuseum/Mu.Zee, Jabbeke (2018); /’haɪə en (nʊ)/ Tramaine de Senna: Rancho Meadows, Trampoline Gallery, Antwerpen (2018); Small Works, Hammerfriar, Healdsburg, Californië (2017); Sixth Moscow Biennale of Contemporary Art, Moskou, (2015); Tramaine de Senna, Art Center Hugo Voeten, Herentals (2015).

OVER KUNST IN DE STAD

Het tentoonstellingsprogramma van Kunst in de Stad bestaat uit kunstenaarsprojecten van verschillende schaal en tijdsduur. Wat deze projecten met elkaar verbind is dat ze een artistiek, beeldend antwoord formuleren op vragen over kunst in de publieke ruimte: Wat is de rol van monumenten vandaag? Welke figuren verdienen het om op een sokkel in de stad te staan? Hoe verhouden we ons tot collectiestukken uit het verleden, wanneer de maatschappelijke context waarin deze gemaakt werden sterk verschilt van de huidige samenleving?

Deze tijdelijke projecten zijn een manier om de bestaande, historische collectie in dialoog te brengen met hedendaagse perspectieven en kunstpraktijken. Ze zijn ook de ideale aanleiding om nieuwe doelen en ambities voor de publieke kunstcollectie van Antwerpen vorm te geven, om te investeren in jongere kunstenaars, en om vernieuwende stemmen aan het woord te laten binnen het lokale en regionale kunstenlandschap.

Tentoonstellingen in de stad verkleinen de afstand tussen publiek, kunst, en kunstenaar. Vragen over het samenleven in een stedelijke context zijn dus nooit veraf. De tijdelijke projecten van Kunst in de Stad maken het mogelijk om in te spelen op actuele thema’s en om een internationaal referentiekader aan te halen.

Meer informatie over Kunst in de Stad – Middelheimmuseum

PRAKTISCHE INFO

Tramaine de Senna – Figure of Color is permanent te zien van 3 juli 2020 tot 18 april 2021.
​Adres: Stadspark, 2000 Antwerpen. De PUBLIEK FIGUUR sokkel staat nabij de speeltuin en de zijingang van het park aan de Quinten Matsijslei.

Foto's: Tramaine de Senna, Figure of Color, brons en gepigmenteerde was, 2020. Fotograaf Tom Cornille, courtesy Kunst in de Stad - Middelheimmuseum