Beelden uit de collectie Kunst in de Stad krijgen opnieuw plaats in vernieuwde publieke ruimte Antwerpen

In november werden twee beelden uit de collectie Kunst in de Stad opnieuw in de publieke ruimte geplaatst. Het gaat om De Boodschapper (1955) door Ossip Zadkine en Moeder en Kind (ca. 1980) door Jozef J. Peters. Deze plaatsingen passen binnen het beleid van de Kunst in de Stad werking van het Middelheimmuseum, die zich ontfermt over de monumenten, standbeelden en kunstwerken in de publieke ruimte van de stad.

Naast het onderhouden en onderzoeken van de collectie, wordt ook ingezet op het verbeteren van de presentatie en zichtbaarheid ervan. Hierbij wordt veel belang gehecht aan het vergroten van de waardering en een betere spreiding van de bestaande collectie. De twee nieuwe plaatsingen illustreren hoe hedendaagse stadsontwikkeling hand in hand kan gaan met de (her)waardering van historische erfgoedstukken. Kunst in de Stad beschouwt deze collectiemobiliteit als een belangrijke methode om meer kunst in de publieke ruimte te voorzien, naast het uitschrijven van nieuwe permanente kunstopdrachten, tijdelijke projecten, en aankopen (zie verder in dit persbericht). ​

“De huidige Corona-crisis toont eens te meer het belang aan van kunst in onze publieke ruimte, daar blijven we dus verder op inzetten. In het bestuursakkoord werd in 2019 reeds expliciet de ambitie opgenomen om stadsontwikkeling te koppelen aan de esthetische opwaardering van de stad, onder meer met kunst in de publieke ruimte. Ik ben dan ook verheugd dat Antwerpenaren en bezoekers deze twee beelden weer zullen kunnen bewonderen tijdens een wandeling door de stad.”
​​ – Nabilla Ait Daoud, schepen voor cultuur stad Antwerpen

Ossip Zadkine, De Boodschapper, 1955, brons, 260 x 65 x 110 cm
​Locatie: Droogdokkenpark, 2030 Antwerpen

Over dit werk: na decennialang in het industriële havengebied te hebben gestaan, krijgt het beeld van Ossip Zadkine (Wit-Rusland, 1890 – 1967) nu een locatie dichter bij de bewoners en bezoekers van de stad: het nieuw aangelegde Droogdokkenpark, net ten noorden van het Eilandje. Zadkine, wiens werk tevens aanwezig is in het kunstpark van het Middelheimmuseum, wordt beschouwd als één van de belangrijkste naoorlogse beeldhouwers. Als zodanig is De Boodschapper kunsthistorisch één van de meest waardevolle werken in de Kunst in de Stad collectie, en verdient het dus een locatie die deze waarde onderstreept.

In 1959 werd het beeld aan de stad geschonken door M. Naessens en F. Bertrand, beheerders van de toenmalige Bank van Parijs en de Nederlanden. In de schenkingsbrief formuleerden zij de wens dat het beeld “een eerste groet zou zijn van Antwerpen aan de schepen van alle naties die Antwerpen aandoen.” Deze oorspronkelijke intentie wordt met de nieuwe locatie in het Droogdokkenpark aan de Scheldebocht nog steeds ingelost: het beeld – een bronzen menselijke figuur die in zijn armen een boot, een tempel, een aquaduct en enkele miniatuurfiguren draagt – kijkt uit over de rivier, richting de haven.

(foto boven: Ossip Zadkine, De Boodschapper, 1955, brons, 260 x 65 x 110 cm. Fotografie Kristien Daem, courtesy Kunst in de Stad – Middelheimmuseum - download)

Jozef J. Peters, Moeder en Kind, ca. 1980, brons, 120 x 32 x 30 cm ​
​Locatie: Moorkensplein, 2140 Antwerpen

Over dit werk: Moeder en Kind is een intiem beeld dat een vrouwelijke figuur afbeeldt die op haar schouder een kind draagt. Het werd vervaardigd door de Antwerpse beeldhouwer Jozef J. Peters (België, 1927 – ​ 1983) die zijn opleiding genoot aan de Academie en het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen. Later werd Peters ook directeur van de Gemeentelijke Academie te Mortsel. Het kunstwerk werd ingehuldigd op het Moorkensplein op 14 juni 1980 door toenmalig gemeenteburgemeester Dirk Stappaerts. De terugplaatsing van het beeld vormt de bekroning op het nieuw ontworpen en aangelegde Moorkensplein. De originele sokkel werd op basis van archieffoto’s opnieuw gemaakt, en ook de patina van het bronzen beeld werd hersteld.

Aankopen collectie Kunst in de Stad: Nadia Naveau en Tramaine de Senna

Dit jaar werden twee kunstwerken aangekocht die kaderen binnen de ambitie om de collectie Kunst in de Stad uit te breiden met het oog op de verwerving van hedendaagse kunstwerken die de klassieke vormen en normen van kunst in de publieke ruimte uitdagen. Daarbij wordt er ook aangekocht vanuit een bewustzijn van de urgentie om vrouwelijke en internationale kunstenaars op te nemen in de collectie, die historisch vanuit een eerder gelimiteerde opvatting van kunst en kunstenaars tot stand kwam.

Nadia Naveau, Silver Screen, 2016, brons, 135 x 70 x 24 cm ​
​Locatie: Hendrik Conscienceplein 16/18, 2000 Antwerpen

Over dit werk: Silver Screen bevat fragmenten van een surrealistisch verhaal dat zowel getoond als afgeschermd wordt. De gemaskerde kat, de gordijnen in de hoek van het beeld, de grote cilinder die een deel van het landschap (de stad?) afdekt: de kunstenaar speelt een spel met wat zichtbaar is en wat niet. Hoewel Naveau in haar beeldtaal inzet op de uitwerking van sculpturale details, worden deze in een tweede beweging weer afgedekt. Deze combinatie van uiteenlopende vormen en motieven, zowel abstract als figuratief, is kenmerkend voor het oeuvre van Nadia Naveau.

Tramaine de Senna, Figure of Color, 2020, brons, gepigmenteerde was, 165 x 102 x 72 cm
​Locatie: Stadspark (tot en met 18 april 2021, daarna nieuwe te bepalen permanente locatie in Antwerpen)

Over dit werk: het beeld is geïnspireerd door vraagstukken over identiteit, trompe-l’oeil sculpturen en popcultuur. De titel Figure of Color verwijst zowel naar de titel van de opdrachtenreeks als naar de Engelse uitdrukking “person of color,” die voornamelijk in de V.S. gebruikt wordt als term voor niet-witte Amerikaanse burgers. Deze titel laat de Senna niet alleen toe om de maatschappelijke dimensie van haar werk aan te halen, maar ook om haar gebruik van kleur als symbolische drager van betekenis en emotie naar voren te schuiven. Net als in haar eerdere werk verkent de Senna ook nu de mogelijke transformaties en meerduidige manifestaties van lichaam, identiteit en vorm. Meer info hier.