Herdenkingsmonument voor de V-bommen geplaatst op Rooseveltplaats
Het kunstwerk Vrede, dat jarenlang de Wapper sierde, heeft een nieuwe plek gekregen in de stad. Het herdenkingsmonument voor de V-bommen op Antwerpen in de Tweede Wereldoorlog staat nu op de Rooseveltplaats.
Beeldhouwer Hilde Van Sumere (1932 – 2013) vervaardigde het oorlogsmonument in 1988 in opdracht van de stad Antwerpen naar aanleiding van de 120ste verjaardag van de oprichting van het Belgische Rode Kruis. Het werk is een belangrijk herdenkingsmonument voor de V-bommen die de stad in de jaren 1944 en 1945 teisterden. De grootste menselijke tol werd geëist door de bom die op 16 december 1944 de drukbezochte Cinema Rex op de De Keyserlei trof. Die kostte aan 567 mensen het leven, waarvan 296 militairen en 271 burgers.
Deze historische gebeurtenis indachtig werd het kunstwerk op 27 september 1988 ingehuldigd op de hoek Frankrijklei-Teniersplaats, in de buurt van de voormalige Cinema Rex. Aanvankelijk was het voorzien op de De Keyserlei zelf, zo dicht mogelijk bij de gebombardeerde cinema, maar deze locatie werd uiteindelijk niet gekozen omwille van het zicht op het Centraal Station.
Op 15 april 1993 werd het monument verplaatst naar de Wapper in functie van de verkeersveiligheid. Door de vele horecaterrassen was het daar echter niet zo goed zichtbaar, iets wat Van Sumere zelf ook betreurde.
Nieuwe plek op de Rooseveltplaats
De beperkte zichtbaarheid en de toekomstige vernieuwing van het openbare domein van de Wapper, maakten dat Vrede een nieuwe plaats kreeg. Eerder in 2024 liep het werk schade op tijdens het transport, waardoor de plaatsing uitgesteld moest worden. Intussen is het kunstwerk gerestaureerd en werd het geïnstalleerd op de Rooseveltplaats. De nieuwe locatie herstelt de band met de historische ontstaanscontext van het kunstwerk, en laat bewoners en bezoekers van de stad toe het ongehinderd te (her)ontdekken.
Over het kunstwerk
Vrede is één van de weinige zuiver abstracte publieke kunstwerken in de collectie Kunst in de Stad. Deze pure, geometrische vormentaal kenmerkt het oeuvre van Van Sumere, wiens werk ook te zien is in o.a. het Middelheimmuseum en het KMSKA. In de woorden van de kunstenaar symboliseren de driehoekige vormen waaruit het beeld is opgebouwd “geloof, hoop en liefde – deugden zonder welke vrede niet mogelijk is.” Hoewel de aanleiding het historische menselijke oorlogsleed is, koos Van Sumere ervoor om een werk te maken voor alle mensen die ervoor zorgen dat we thans in vrede kunnen leven. Zo is het kunstwerk niet alleen een herdenkingsteken maar ook een blijvend symbool voor het belang van vredevol samenleven, vandaag en morgen.
Schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud: "Samen met alle Antwerpenaren blijven wij de slachtoffers van de oorlogen in onze stad herinneren. We kunnen alleen maar blij zijn dat dit belangrijke monument nu de mooie plek krijgt dat het verdient. Dat de vaste expo in het MAS 'Stad in oorlog. Antwerpen, 1940-1945' al veel bezoekers trok, is het bewijs dat de slachtoffers van deze gruwel nooit vergeten mogen worden."
Beeld in de header: Hilde Van Sumere, Vrede, 1988 - Foto: Tom Cornille
Meer beelden kan u hier downloaden:
Samuel Saelemakers
Nadia De Vree